1
Piet Jacobi
Ooggetuigen 1944 in 2014;
Piet Jacobi vertelde aan Doreen Hartman over zijn ervaringen tijdens de Slag om Arnhem, de evacuatie en de wederopbouw. Hij schreef er een boek over ‘mijn jaren 1930-1955’.
2
atoombunker
Atoombunker Tijdens de Koude Oorlog was in Klarendal een ondergrondse telefooncentrale gevestigd in een bunker die er voor moest zorgen dat de verbindingen tussen de belangrijkste Nederlanders van die tijd ook in geval van een nucleaire aanval in stand bleven. Er zijn plannen om van deze, nog geheel intact zijnde centrale een museum te maken. Eén van de initiatiefnemers
René van der Velde van Stichting NCO Arnhem & Nationaal Noodnet vertelde over de geschiedenis van de centrale en de plannen voor de toekomst.
3
Brand in Arnhem 1364
1364: Brand!; In de 14e eeuw leefden de Arnhemmers onder een constante dreiging van binnenvallende troepen en slecht weer dat er voor kon zorgen dat de oogst mislukte. Maar de grootste bedreiging voor de stad was het vuur. De dicht opeenstaande houten huizen van de stad waren een gemakkelijke prooi voor de vlammen wanneer ergens in de stad het open vuur in een van de haardsteden onbeheersbaar werd. Zo ging het ook in 1364, 650 jaar geleden. De stad werd toen geteisterd door een enorme brand waarbij de helft van de huizen door de vlammen werd verzwolgen. Jan Kuijs van de Radboud Universiteit zou ons komen vertellen wat er toen gebeurde en hoe werd geprobeerd om herhaling te voorkomen. Maar Jan strandde door een stroomstoring bij NS.
Onno Boonstra nam zijn presentatie over aan de hand van zijn PPP. Wim Schennink met stagiair Eise Boonstra toonden archeologische vondsten die materieel bewijs leveren voor de grote stadsbrand van 1364.
Zeepkist Meldingen
1
Bert de Jong ( directeur Stichting Eusebius Arnhem) vertelde over de restauratie van de Eusebius en de sponsor werving daarvoor.
2
Karin Coopmann over het Erfgoedcentrum en de Gelderland Bibliotheek.;bHet Erfgoedcentrum Rozet is geopend sinds december 2013 en te vinden op verdieping -1 in Rozet. Op woensdagmiddag 9 april van 14.30 - 16.00 uur is er een rondleiding door de schatkamer van het Erfgoedcentrum. Kosten € 7,- of € 5,- voor leden van de bibliotheek.
3
Harry Davids nodigde ons uit voor een fietstocht op zondag 2 maart door Arnhem en omgeving van een eeuw geleden. Uitgangspunt is een serie historische ansichtkaarten waarmee een fietstraject is gemaakt. De start is om 10.30 uur bij de Eusebiuskerk, vandaar naar het westen en via landgoederen naar het noorden. Zo zien we hoe dynamisch de stad zich ontwikkelde, hoe in de Rijnloop is ingegrepen, hoe gegraven is in de heuvels, hoe met dit zand de broeklanden werden bebouwd, hoe landgoederen zijn ontstaan, etc. We eindigen voor een drankje in Goed Eten. Hoek Sonsbeeksingel/Klarendalseweg. Als 2 maart volgeboekt is, fietsen we ook op 16 maart. Maximaal 12 personen per fietstocht, kosten € 3.50 pp.
4
Theo van der Hoeven over een voordracht door Annejet van der Zijl over Gerard Heineken op donderdag 20 februari en over ‘de familie Heineken in Velp rond 1900’ op vrijdag 21 februari. Beide lezingen beginnen om 19.30 uur bij boekhandel Jansen& de Feijter, Emmastraat 14, Velp
5
Martijn van Eijk van Stichting Gelderse Geschiedenis en organisator van de indrukwekkende veldslagen tussen Fransen en Pruisen met honderden re-enactors bij Rhederoord eind november 2013. Er zijn nog boekjes te koop over deze bevrijding in 1813 van de Veluwezoom oa. ‘de Pruisen zijn er’.
6
Frank van Lunteren deed een oproep voor de heer Van Middelaar uit Hoogland (Utr.) die info zoekt over de families Peters en Scholten uit Arnhem die in 1945 als evacuees in Hoogland verbleven. Hij werkt aan een boek over Hoogland in het laatste oorlogsjaar en de Arnhemse evacuees krijgen er een groot aandeel in.
7
Frank van Lunteren vroeg aandacht voor het Initiatief Stichting Exodus/Prodesse Conamur mbt de evacuatie van de Arnhemmers in 1944. Dit jaar is het in september 70 jaar na de evacuatie van de stad en een groot deel van de Overbetuwe. Prodesse Conamur wil dit jaar aan de evacuatie van Arnhem (ondergesneeuwd in de jaarlijkse herdenkingen over de Slag om Arnhem doordat het pas op 26 september wordt herdacht) in september 2014 opnieuw aandacht schenken door middel van een tentoonstelling waarin niet zozeer het militaire verhaal, maar het civiele verhaal centraal komt te staan. Hoe beleefden de Arnhemmers en Betuwnaren deze periode? Voor een tentoonstelling eind september/begin oktober 2014 is Prodesse Conamur op zoek naar (digitale scans van) foto’s, documenten, dagboeken en verhalen over de de Slag om Arnhem en de evacuatieperiode.
8
Ingrid Jacobs is schrijfster/samensteller van ‘Arnhem 40-45’, een fotoboek dat de geschiedenis van Arnhem tijdens de Tweede Wereldoorlog vertelt en in september verschijnt bij Uitgeverij WBooks. Ze is op zoek naar ‘andere’ foto’s, foto’s van gewone mensen, van Arnhemmers in de oorlog, gemaakt door Arnhemmers. Naar foto’s van de jaren 1941, 1942, 1943, 1944... Wat gebeurde er toen in de stad? Hoe verliep het dagelijks leven? Heeft u foto’s of kunt u me op weg helpen?
9 Onno Boonstra vroeg uit naam van
J. Kuijs (gestrand door een treinstoring) aandacht voor en informatie over het standbeeld Karel van Gelre op de Jansplaats. Op zondag 13 april 1949 (precies 65 jaar geleden) werd op de Jansplaats het standbeeld van hertog Karel van Gelre door burgemeester Matser onthuld. Ten behoeve van een biografie over de stenen Karel heft Jan Kuijs drie vragen over zijn ellendige lotgevallen: 1) Vanaf 1949 werd hij gepest door Huissenaren die bij het standbeeld vernederende en provocerende teksten ophingen, of het standbeeld 'versierden' of inpakten. Wie kan mij helpen aan afbeeldingen van deze zogenaamde ludieke akties van de Huissenaren? 2) De stenen Karel is diverse malen onthoofd. Door vandalen of zijn principiële tegenstanders? Wie kan mij inlichtingen verschaffen over deze onthoofdingen? Hoeveel keer en wanneer is dit gebeurd? Hoe vond herstel plaats? 3) Het beeld is op de Jansplaats van plaats veranderd en heeft een nieuwe sokkel gekregen. Waarom en wanneer is dit gebeurd?
10
Jan van Dalen presenteert een fotoboek over kerken in Arnhem dat is uitgegeven door de Eusebius parochie. Zo behouden we een beeld van de kerken die veelal op de nominatie zijn om afgebroken worden of een herbestemming krijgen . De opzet is dat het een fotoboek moet zijn waar de mensen de monumenten herkennen zowel interieur als exterieur . De meeste foto’s zijn van
Jan van Dalen. De opmaak is van Jan Kooijman (2-Design) en de redactie bestaat uit Jan Kooijman, Wil Boerboom , Birgit Schiebergen-Bronkhorst en Cecile Schulte –van Wersch. Het boek komt met een DVD van de uitzendingen van TV Gelderland. Het is een eenmalige uitgave waar iedereen vrijwillig een bijdrage aan geleverd heeft. De boeken zijn in Arnhem en Velp te koop bij de boekhandel
11
Onno Boonstra nodigt ons namens het Arnhems Historisch Genootschap Prodesse Conamur uit om de onthulling door wethouder Margreet van Gastel bij te wonen van een nieuwe Arnhemse kantstrook, gewijd aan de graficus M.C. Escher op vrijdag 28 februari 2014 om 16.00 uur, Schoolstraat 35, Arnhem. De kantstrook is geplaatst voor de ingang van de oude HBS aan de Schoolstraat in Arnhem. Er staat op te lezen dat Escher daar naar school is gegaan en dat het monumentale trappenhuis voor Escher een inspiratiebron is geweest voor een aantal van zijn gravures. Er zijn korte voordrachten van Micky Piller (Eschermuseum Den Haag), Pieter van der Kuil en Edwin Verdurmen (CASA Arnhem).
12
Martien van Hemmen, voorzitter Exodus Comité Volgend op de Slag om Arnhem werden de bewoners van Arnhem en Betuwe op 24 september door de Duitsers gesommeerd om het oorlogsgebied en huis-en-haard te verlaten. Tijdens en na de bevrijding was hier het Niemandsland. In deze regio geen feestende massa’s. Na een vele maanden durende evacuatie kwam men terug naar huis. Vaak in beschadigde en geplunderde huizen, dorpen en steden. Op 14 maart a.s. zal om 15.00 uur bij de Irish Guardbrug, (de nieuwe brug over de Linge bij Elst, onderdeel van het snelfietspad naar Nijmegen, hoek Broekakkers/Kampsestraat ten O. van de A 325) een oorlogs monument worden onthuld. Precies in het hart van waar ook veel strijd is geleverd en de pijn voor de burgers tot na de wederopbouw voelbaar was. Het monument heeft de vorm van een stalen Vleugel, is 7 meter hoog en stelt de Bevrijding centraal. Initiatiefnemers zijn het park Lingezegen, de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard en het Exoduscomité.
13
Susan Haag maakt de aanwezigen attent op een lezing voor Prodesse Conamur door Professor Henk te Velde op 28 februari over de terugkeer van de latere koning Willem I te Scheveningen, het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden en de betekenis daarna in herdenkingen en Koninginnedag waarbij Arnhem steeds wordt vergeleken met nationale ontwikkelingen tussen 1813 en 2013. Toen Willem I op 30 november landde was er in Arnhem nog een heftige strijd gaande waarbij de Fransen door de Pruisen verjaagd werden. Hoe moeten we november 1813 en het jaar daarna begrijpen. Hoe belangrijk is het geweest en wat moet iedereen er over weten. Mis deze voordracht niet. Professor Henk te Velde is dé autoriteit op het gebied van onze vaderlandse geschiedenis. 28 februari om 20.00 uur in het Bezoekerscentrum Sonsbeek.